ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ

Το Κλαυσί

Στο χώρο του Κλαυσιού και όλων των γύρω χωριών αλλά και γενικότερα, υπήρχε η παράδοση από αρχαιοτάτων χρόνων ότι εκεί βρισκόταν το Αρχαίο Κάλλιον. Μια παράδοση που δεν έσβησε ο χρόνος, παρόλο που από το 1915, ο Νικόλαος Πολίτης, πρόεδρος τότε της Επιτροπείας Μετονομασίας Οικισμών και Κοινοτήτων, ονόμασε ως Κάλλιον, το Βελούχοβο της Δωρίδας. Στο Κάλλιον, σύμφωνα με εικασίες κατά την αρχαιότητα ήταν η Πρωτεύουσα της Ευρυτανίας και γενικότερα της Αιτωλικής Συμπολιτείας. Κλαυσί, ονομάστηκε το σημερινό χωριό, όπως λέγεται από το αδιάκοπο κλάμα των κατοίκων λόγω των συνεχών καταστροφών που υπέστη παλιά.

Αρχικά ονομάστηκε Κλαυσείον ή Κλαψί και όχι με -ι- Κλαυσίον, που χάνεται η ετυμολογία της λέξης. Πρόκειται για ένα χωριό πλούσιο σε υψόμετρο 790 μέτρων, έχει 258 κατοίκους και απέχει 7 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι, με ωραία σπίτια, περιποιημένους κήπους και κτήματα, με άφθονα λουλούδια και κληματαριές και αρκετή εύφορη περιοχή στην κοιλάδα της Ποταμιάς. Υπάρχει η μάλλον ανίσχυρη εκδοχή, ότι υπήρξε κάποτε, σε άγνωστο χρόνο, πρωτεύουσα της Ευρυτανίας, στην παλαιοχριστιανική δε εποχή ίσως και έδρα επισκόπου.

Δεν είναι όμως γνωστό αν εδώ ήταν η αρχαία Οιχαλία για την οποία πολλά ευρυτανικά χωριά ερίζουν. Η ονομασία του χωριού πρέπει να προήλθε από τα δάκρυα που χύθηκαν από τους κατοίκους του, ύστερα από τρομερή καταστροφή του, πιθανώς από τους Γαλάτες του Βέρνου το 279 π.Χ. Κοντά στο χωριό βρίσκεται η τοποθεσία Αη Νικόλας όπου υπάρχουν πλείστα ενδεικτικά παλαιού οικισμού, καθώς θεμέλια σπιτιών, κεραμίδια, οικιακά αντικείμενα, υδραγωγοί κλπ. Ανασκαφή που έγινε στα 1957 – 1958 απεκάλυψε ψηφιδωτό δάπεδο ναού, λίγα μέτρα πάνω από την αριστερή όχθη του Καρπενησιώτη και στη Β.Δ. παρυφή του σημερινού χωριού, μήκους 28 μέτρων και πλάτους 18 μέτρων.

Το δάπεδο αυτό παρουσιάζει πολύ αξιόλογα θεματικά και επιγραφικά στοιχεία, ανήκει δε σε παλαιοχριστιανική βασιλική εκκλησία αφιερωμένη στον ’γιο Λεωνίδη, που χτίστηκε στο τέλος του 5ου αιώνα. Στο χώρο της παλαιοχριστιανικής βασιλικής οδηγεί αυτοκινητόδρομος. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι εκτός από το σπουδαιότατο ψηφιδωτό δάπεδο που αναφέραμε, διασώθηκαν επίσης ένα σύνθρονο και η αγία Τράπεζα. Ο χώρος του σήμερα έχει περιτοιχισθεί και σκεπασθεί. Τέλος, λέγεται ότι στην περιοχή βρέθηκε κι ένα αγαλματάκι χρυσής γουρούνας με τα χρυσά γουρουνάκια της.